Το δίκτυο επανεγκατάστασης και ανθρωπιστικής εισδοχής (RST&HA) του EUAA ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2020, έπειτα από διαβούλευση με τις χώρες της ΕΕ+ και σε στενή συνεργασία με τη ΓΔ HOME της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με στόχο τη διευκόλυνση και αύξηση της επιχειρησιακής συνεργασίας, του συντονισμού και της αποτελεσματικότητας μεταξύ των εθνικών αρχών των χωρών επανεγκατάστασης της ΕΕ+ και με σχετικούς φορείς, τόσο σε στρατηγικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο.  

Το δίκτυο αποτελείται από εθνικά σημεία επαφής (ΕΣΕ) των χωρών ΕΕ+ και ειδικούς εμπειρογνώμονες των χωρών ΕΕ+, καθώς και από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τον ΔΟΜ, κατόπιν πρόσκλησης. Στο πλαίσιο του δικτύου έχουν συσταθεί ειδικές ομάδες εργασίας, όπως για την κοινοτική χορηγία, την παροχή πληροφοριών και την παρακολούθηση και αξιολόγηση, καθώς και μια πλατφόρμα εμπειρογνωμόνων για το Αφγανιστάν.

Παράλληλα με τις δραστηριότητες του δικτύου, ο EUAA συνεχίζει να συνεργάζεται στενά με τους εταίρους και τους ενδιαφερομένους μέσω ενωσιακών και παγκόσμιων φόρουμ, όπως το φόρουμ επανεγκατάστασης, οι ετήσιες τριμερείς διαβουλεύσεις για την επανεγκατάσταση (ATCR) και η βασική ομάδα καταστάσεων προτεραιότητας (PSCG). Η στενή επαφή και ο συντονισμός με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και τον ΔΟΜ διευκολύνονται μέσω τριμηνιαίων τριμερών συναντήσεων. Άλλοι εταίροι, όπως η Διεθνής Καθολική Επιτροπή Μετανάστευσης (ICMC), η Global Refugee Sponsorship Initiative (GRSI) και το Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής (MPI) συμμετέχουν επίσης συχνά, καθώς και η κοινωνία των πολιτών, γενικότερα, μέσω του συμβουλευτικού φόρουμ του EUAA.

Μετά τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας της 18ης Μαρτίου 2016, οι χώρες ΕΕ+ επανεγκαθιστούν πρόσφυγες από την Τουρκία με αυξημένη ένταση, υλοποιώντας έτσι τις δεσμεύσεις τους για διεθνή αλληλεγγύη και συμβάλλοντας στη δημιουργία βιώσιμων λύσεων για τα άτομα που χρειάζονται διεθνή προστασία. 

Αναγνωρίζοντας ότι η Τουρκία παραμένει μία από τις μεγαλύτερες χώρες υποδοχής προσφύγων στον κόσμο και ότι ένας σημαντικός αριθμός χωρών ΕΕ+ διαχειρίζεται την επανεγκατάσταση από την Τουρκία, ο EUAA συμμετείχε το 2017 σε μια εκτεταμένη κοινή διαδικασία σε διαβούλευση με τις χώρες ΕΕ+ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να αξιολογηθούν οι επιλογές για την παροχή επιχειρησιακής υποστήριξης. Ο EUAA πρότεινε μια πορεία προόδου μέσω ενός πιλοτικού έργου για τη δημιουργία ενός μηχανισμού υποστήριξης της επανεγκατάστασης (RSF) ως «υπηρεσίας μίας στάσης» που υποστηρίζει τις επιχειρήσεις επανεγκατάστασης των χωρών ΕΕ+ από την Τουρκία, καθώς και ως πλατφόρμα ανταλλαγής γνώσεων και εμπειρογνωσίας. 

Το πιλοτικό έργο RSF στην Κωνσταντινούπολη ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2019 και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2021. Έπειτα από θετικά σχόλια από τις χώρες της ΕΕ+ κατά τα δύο έτη υλοποίησης του έργου και τις συστάσεις που προέκυψαν από την εξωτερική αξιολόγηση του πιλοτικού έργου, ο EUAA υπέγραψε νέα τετραετή σύμβαση με την Jesuit Refugee Services Croatia και τον εταίρο της, την International Catholic Migration Commission, για τη συνέχιση της στήριξης. 

Ο μηχανισμός υποστήριξης της επανεγκατάστασης επιτρέπει στον EUAA να υποστηρίζει τις επιχειρήσεις επανεγκατάστασης των χωρών ΕΕ+ από την Τουρκία με συνεργατικό και καινοτόμο τρόπο, παρέχοντας ένα διαφοροποιημένο φάσμα υπηρεσιών επανεγκατάστασης στις χώρες ΕΕ+. 

Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν υλικοτεχνική υποστήριξη για την επιλογή, όπως μεταφορά και φιλοξενία προσφύγων, δωμάτια για συνεντεύξεις και εκπαίδευση, παιδική μέριμνα και παροχή πληροφοριών (πολιτιστικός προσανατολισμός/προσανατολισμός πριν από την αναχώρηση στις διαδικασίες των χωρών ΕΕ+ κ.λπ. Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας Covid-19, το έργο RSF προσάρμοσε τις εγκαταστάσεις και τις διαδικασίες του ώστε να είναι σε θέση να διεξάγει απομακρυσμένα τις διαδικασίες επανεγκατάστασης, μεταξύ άλλων για τις αποστολές επιλογής και παροχής πληροφοριών.  

Εν όψει των θετικών αποτελεσμάτων του έργου RSF στην Κωνσταντινούπολη, ο EUAA αξιολογεί, βάσει διαβουλεύσεων με τις χώρες ΕΕ+, τη δυνατότητα αναπαραγωγής παρόμοιας ιδέας με το έργο RSF σε χώρες εταίρους εκτός της Τουρκίας και έχει ξεκινήσει μια μελέτη σκοπιμότητας για τη δυνατότητα αναπαραγωγής ου έργου.

Ένας όλο και μεγαλύτερος αριθμός χωρών της ΕΕ+ συμμετέχουν στις κοινοτικές χορηγίες. Τα προγράμματα αυτά μπορούν να υποστηρίξουν την επανεγκατάσταση, την εισδοχή για ανθρωπιστικούς λόγους και άλλες συμπληρωματικές οδούς για άτομα που χρειάζονται διεθνή προστασία, επιτρέποντας σε μη κρατικούς φορείς να υποστηρίξουν τους δικαιούχους σε ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα στάδια της διαδικασίας: εισαγωγή, υποδοχή και ένταξη. Ο ρόλος των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών ή των ιδιωτικών χορηγών μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το πρόγραμμα, ενώ κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι συνεπάγεται πάντα στενή συνεργασία με το κράτος.

Ο EUAA, μαζί με τη ΓΔ HOME της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τις χώρες ΕΕ+, υποστηρίζουν τον σχεδιασμό μιας προσέγγισης της ΕΕ για τις κοινοτικές χορηγίες. Έχει δημιουργηθεί μια ειδική ομάδα εργασίας υπό την ομπρέλα του Δικτύου επανεγκατάστασης και ανθρωπιστικής εισδοχής του EUAA, προκειμένου να διευκολυνθούν περαιτέρω ανταλλαγές σχετικά με αυτό το θέμα. Οι αρχικές συζητήσεις έδειξαν ότι δεν υπάρχει ένα ενιαίο μοντέλο που να καθορίζει την ευρωπαϊκή προσέγγιση. Οι χώρες ΕΕ+ εφαρμόζουν ποικίλα μοντέλα, τα οποία όλα έχουν τα πλεονεκτήματά τους. Η προσέγγιση της ΕΕ θα μπορούσε επομένως να θεωρηθεί ως ένα σύνολο παραγόντων επιτυχίας, κοινός παρονομαστής των συστημάτων της ΕΕ. Έχοντας αυτό υπόψη, η ομάδα εργασίας εκπονεί επί του παρόντος κατευθυντήριες γραμμές που σχετίζονται με την προσέγγιση της ΕΕ σχετικά με τις κοινοτικές χορηγίες.

Το δίκτυο επανεγκατάστασης και ανθρωπιστικής εισδοχής του EUAA επιτρέπει τη διεξαγωγή συζητήσεων γύρω από συμπληρωματικές οδούς, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει σαφής σύνδεση με τη διεθνή προστασία. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω του προσδιορισμού βέλτιστων πρακτικών που συνδέονται με την οικογενειακή επανένωση, την εκπαίδευση και τις οδούς εργασίας και την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειρογνωμοσύνης.  

Ο EUAA είναι αφοσιωμένος στην υποστήριξη των χωρών της ΕΕ+ στη συνεχή βελτίωση των προτύπων ποιότητας στο άσυλο μέσω της ανάπτυξης πρακτικών, επιχειρησιακών εργαλείων και κατευθύνσεων. 

Τα επιχειρησιακά εργαλεία επανεγκατάστασης αναπτύχθηκαν αρχικά στο πλαίσιο του έργου για τη διευκόλυνση της επανεγκατάστασης και της εισδοχής προσφύγων μέσω νέων γνώσεων (EU-FRANK). Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και υλοποιήθηκε από τον σουηδικό οργανισμό μετανάστευσης. Αφού παραδόθηκε στον EUAA, καθιερώθηκε μια διαδικασία διασφάλισης ποιότητας μέσω αξιολόγησης και αναφοράς από ομοτίμους, με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από τις χώρες ΕΕ+, με στόχο την περαιτέρω λειτουργικότητα των εργαλείων και τη διασφάλιση της εφαρμογής τους σε μια ευρεία ποικιλία προγραμμάτων επανεγκατάστασης στις χώρες ΕΕ+. 

Τα εργαλεία είναι διαθέσιμα στον ιστότοπο του EUAA και καλύπτουν, μεταξύ άλλων, πτυχές της παροχής πληροφοριών για την επανεγκατάσταση, την οργάνωση αποστολών επιλογής και τις μεταφορές.

Η ενότητα κατάρτισης παρέχει μια εικόνα για το τι είναι η επανεγκατάσταση, σε ποιον απευθύνεται και πώς μπορεί να οργανωθεί και να υλοποιηθεί στην πράξη. Έχει σχεδιαστεί για επαγγελματίες στον τομέα της επανεγκατάστασης, όπως χειριστές υποθέσεων και υπευθύνους επανεγκατάστασης, υπευθύνους προσανατολισμού/πολιτιστικού προσανατολισμού πριν από την αναχώρηση και επικεφαλής αποστολών επιλογής και αποστολών προσανατολισμού/πολιτιστικού προσανατολισμού πριν από την αναχώρηση.

Η ενότητα κατάρτισης για την επανεγκατάσταση έχει αναπτυχθεί με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων της ΕΕ+, της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και του ΔΟΜ. Άλλα κράτη μέλη και φορείς που εμπλέκονται στα δίκτυα του EUAA και του έργου έχουν ενεργήσει ως εταίροι αναφοράς. Ο EUAA αναπτύσσει επί του παρόντος μια δεύτερη ενότητα κατάρτισης, την «κατάρτιση στον χώρο εργασίας». Το πρόγραμμα κατάρτισης δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να εκτελούν εργασίες σχετικές με τις αποστολές επιλογής ή προσανατολισμού πριν από την αναχώρηση στο πλαίσιο του μηχανισμού υποστήριξης της επανεγκατάστασης (RSF). Ο EUAA προβλέπει επίσης την ανάπτυξη μιας τρίτης ενότητας κατάρτισης με στόχο τη διευκόλυνση της ανταλλαγής από ομοτίμους τόσο για τις συνεντεύξεις επιλογής όσο και για τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τον προσανατολισμό πριν από την αναχώρηση.

Η πλατφόρμα εμπειρογνωμόνων για τις ασφαλείς οδούς για τους Αφγανούς είναι μια πρωτοβουλία του EUAA για τη διασφάλιση του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου συντονισμού στις προσπάθειες να εξασφαλιστούν νόμιμοι και ασφαλείς δίαυλοι για τους ευάλωτους Αφγανούς που χρειάζονται διεθνή προστασία. Δημιουργήθηκε τον Οκτώβριο του 2021, έπειτα από συνεδριάσεις υψηλού επιπέδου όπου ζητήθηκε να εφαρμοστεί συντονισμένη προσέγγιση σε αυτό το θέμα.  

Η πλατφόρμα εμπειρογνωμόνων πραγματοποίησε την εναρκτήρια συνάντησή της στις 21 Οκτωβρίου 2021, ενώ ακολούθησαν μηνιαίες συναντήσεις. Οι συμμετέχοντες στην Πλατφόρμα είναι όλες οι χώρες της ΕΕ+, η Αυστραλία, ο Καναδάς, το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ, καθώς και η Επιτροπή, η ΕΥΕΔ, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ο ΔΟΜ, το ICMPD, η ΔΚΔ και ο EUAA. Κατόπιν πρόσκλησης, ζητείται να συνεισφέρουν και άλλοι σχετικοί ενδιαφερόμενοι. Η πλατφόρμα έχει αναπτύξει όρους αναφοράς και έγγραφο προγραμματισμού που θα επικαιροποιείται τακτικά.