Ο EUAA υποστηρίζει την ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες στη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας στον τομέα της υποδοχής. Η υποστήριξη αυτή αφορά επίσης τη ροή της διαδικασίας υποδοχής και τις συνθήκες υποδοχής στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου (ΚΕΣΑ). Η δικτυακή προσέγγιση εξυπηρετεί στην προώθηση της σύγκλισης για την εφαρμογή του ΚΕΣΑ στον τομέα της υποδοχής μέσω της πρακτικής συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ της ΕΕ και των συνδεδεμένων χωρών, του προσδιορισμού των εθνικών αναγκών υποδοχής και της συγκέντρωσης εμπειρογνωσίας για την ανάπτυξη πρακτικών εργαλείων, κατευθύνσεων και προτύπων που βασίζονται σε κοινές και ορθές πρακτικές σε ολόκληρη την ΕΕ.
Όραμα σχετικά με την υποδοχή
Η υποδοχή διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στην αποτελεσματική εφαρμογή του ΚΕΣΑ. Αφορά την παροχή στέγης στους αιτούντες καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας ασύλου. Αν και έχουν προσωρινό χαρακτήρα, οι εγκαταστάσεις υποδοχής δεν είναι απλώς ένας χώρος προσωρινής τοποθέτησης που παρέχει υλικές συνθήκες υποδοχής. Οι εγκαταστάσεις υποδοχής βρίσκονται στο σταυροδρόμι μεταξύ της διαδικασίας ασύλου και αυτού που θα ακολουθήσει, δηλαδή της ένταξης, της μετεγκατάστασης σε άλλο κράτος μέλος ή της επιστροφής.
Η στρατηγική για την υποδοχή που εγκρίθηκε από το διοικητικό συμβούλιο κατά την 38η συνεδρίασή του στις 18 Μαρτίου 2021, παρέχει ένα πλαίσιο για την ενίσχυση της ικανότητας του EUAA να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η ΕΕ και οι συνδεδεμένες χώρες στον τομέα της υποδοχής αιτούντων διεθνή προστασία, μέσω μόνιμης τεχνικής υποστήριξης, κατάρτισης και επιχειρησιακών παρεμβάσεων σε χώρες της ΕΕ, καθώς και σε τρίτες χώρες κατά μήκος των μεταναστευτικών οδών.
Η στρατηγική ακολουθεί μια λογική παρέμβασης βάσει σεναρίων, η οποία αναπτύσσεται περαιτέρω εφαρμόζοντας μια εκτεταμένη σειρά δομικών στοιχείων που βασίζονται σε πρότυπα και δείκτες του EUAA για την υποδοχή, συμπεριλαμβανομένων διεργασιών, διαδικασιών και προτύπων, την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων σε θέματα συντονισμού της διαχείρισης ποιότητας, τη διακυβέρνηση και την πρόσβαση στις ειδικές ανάγκες των ευάλωτων ατόμων.
Η δικτυακή προσέγγιση του EUAA - Δίκτυο αρχών υποδοχής του EUAA
Το δίκτυο αρχών υποδοχής του EUAA αποσκοπεί στην προώθηση της ανταλλαγής γνώσεων, πληροφοριών και ορθών πρακτικών όσον αφορά τη διαχείριση και τις ροές διαδικασιών στα συστήματα υποδοχής σε όλη την ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες. Υπό τον συντονισμό του EUAA, το δίκτυο προωθεί την πρακτική συνεργασία και την ανάπτυξη επιχειρησιακών προτύπων, καθοδήγησης και πρακτικών εργαλείων προκειμένου να υποστηρίζει την ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες στη σύγκλιση των προτύπων ποιότητας στον τομέα της υποδοχής στο πλαίσιο του ΚΕΣΑ.
Το δίκτυο των αρχών υποδοχής διεξάγει ποικίλες δραστηριότητες.
- Διετείς συναντήσεις εθνικών σημείων επαφής για να συζητηθούν οι προκλήσεις, να εντοπιστούν οι ανάγκες και να συμφωνηθούν οι προτεραιότητες για τη συμμετοχή του EUAA.
- Θεματικές συναντήσεις για επίκαιρα ζητήματα, τα οποία προσδιορίστηκαν από το δίκτυο ώστε να συζητηθούν οι ελλείψεις και οι ορθές πρακτικές σε ολόκληρη την ΕΕ
- Συναντήσεις υψηλού επιπέδου για ανώτερα διευθυντικά στελέχη και διευθυντές αρχών υποδοχής με σκοπό την ανταλλαγή απόψεων σε στρατηγικά και διαχειριστικά ζητήματα.
- Ανταλλαγή επισκέψεων και θεματικών εργαστηρίων για επαγγελματίες στον τομέα της υποδοχής σε θέματα που αποσκοπούν στην προώθηση της πρακτικής συνεργασίας και στην ανάπτυξη ικανοτήτων μεταξύ των εταίρων.
- Εργαστήρια με επιλεγμένους εθνικούς εμπειρογνώμονες προκειμένου να αναπτυχθούν πρακτικά εργαλεία και κατευθύνσεις.
- Ανάπτυξη, προώθηση και υποστήριξη για την εφαρμογή πρακτικών εργαλείων και κατευθύνσεων.
Πρακτικά εργαλεία και κατευθύνσεις
- Αρθρωτή προσέγγιση της υποδοχής: Σχέδια καταυλισμών με κοντέινερ Νέο
- Ιδιωτικά καταλύματα για άτομα που εκτοπίστηκαν από την Ουκρανία Νέο
- Κατευθυντήριες γραμμές για τις συνθήκες υποδοχής: επιχειρησιακά πρότυπα και δείκτες
Η έκδοση HTML είναι διαθέσιμη εδώ. - Κατευθυντήριες γραμμές για τις συνθήκες υποδοχής των ασυνόδευτων παιδιών: επιχειρησιακά πρότυπα και δείκτες
Η έκδοση HTML είναι διαθέσιμη εδώ. - Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης στο πλαίσιο της υποδοχής
- Το εργαλείο αξιολόγησης των συνθηκών υποδοχής είναι διαθέσιμο εδώ.
Υποστήριξη των επιχειρήσεων
Ο EUAA παρέχει εξειδικευμένη και τεχνική υποστήριξη στον τομέα υποδοχής στα κράτη μέλη στα οποία παρέχεται η επιχειρησιακή υποστήριξη του EUAA.
Τα τελευταία έτη, ο EUAA έχει προσφέρει υποστήριξη στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Ισπανία, την Ιταλία, τη Μάλτα σε αρκετούς τομείς και πιο πρόσφατα στη Λιθουανία και τη Λετονία.
Έχει παρασχεθεί υποστήριξη στους εξής τομείς:
- ανάπτυξη εθνικών στρατηγικών για την υποδοχή·
- πρότυπα και αυτοαξιολόγηση των συνθηκών υποδοχής στις εγκαταστάσεις διαμονής, καθώς και ανάπτυξη των εργαλείων του EUAA για την αξιολόγηση των συνθηκών υποδοχής·
- στήριξη έκτακτης ανάγκης·
- εφαρμογή του πλαισίου παρακολούθησης ποιότητας πρώτης και δεύτερης γραμμής·
- παροχή πληροφοριών, καθώς και ανάπτυξη πακέτου πληροφοριών και κατάλληλων εργαλείων διάδοσης·
- διαδικασίες υποδοχής.
Ενημερωτική συνεδρία για την ψώρα που πραγματοποιήθηκε από τις Επιχειρήσεις στο κέντρο Naujininkai (Βίλνιους) Λιθουανία
Φωτογραφίες: EUAA
Συνθήκες και πρότυπα υποδοχής
Η κατασκευή συστημάτων υποδοχής στην ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες είναι καίριας σημασίας για την αντιμετώπιση των αναγκών των αιτούντων. Η καθιέρωση εναρμονισμένων συνθηκών υποδοχής σε όλη την ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες είναι πρωταρχικής σημασίας για ένα ισχυρό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου. Η ανάπτυξη και η εφαρμογή ισχυρών συστημάτων παρακολούθησης είναι ζωτικής σημασίας για τη συνεχή επίτευξη και τη διατήρηση συνθηκών υποδοχής υψηλής ποιότητας.
Ο EUAA καταρτίζει κατευθυντήριες γραμμές, διεξάγει θεματικές συναντήσεις και παρέχει τεχνική υποστήριξη για να βοηθήσει την ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες στην αντιμετώπιση των διαφορών στη διαμόρφωση και τους τρόπους παροχής των συνθηκών υποδοχής.
Οι κατευθυντήριες γραμμές για τις συνθήκες υποδοχής: επιχειρησιακά πρότυπα και δείκτες (2016) παρέχουν στα κράτη μέλη υποστήριξη για την εφαρμογή των βασικών διατάξεων της οδηγίας για τις συνθήκες υποδοχής (2013/33/ΕΕ) και χρησιμεύουν ως εργαλείο για την υποστήριξη των αρχών υποδοχής στον προγραμματισμό και τη λειτουργία των εγκαταστάσεων υποδοχής.
Οι κατευθυντήριες γραμμές για τις συνθήκες υποδοχής των ασυνόδευτων παιδιών: επιχειρησιακά πρότυπα και δείκτες (2018) παρέχουν πρότυπα και δείκτες που καλύπτουν τις ειδικές ανάγκες υποδοχής των ασυνόδευτων παιδιών.
Ο EUAA ανέπτυξε επίσης μια εφαρμογή πληροφορικής για την αυτοαξιολόγηση των συνθηκών υποδοχής (ARC), προκειμένου να βοηθήσει τα κράτη μέλη στην αξιολόγηση των δικών τους κέντρων και συστημάτων υποδοχής. Το εργαλείο είναι δημόσια διαθέσιμο στον ακόλουθο σύνδεσμο https://arc.easo.europa.eu/ και στις ακόλουθες γλώσσες: αγγλικά, ελληνικά, ιταλικά, ρουμανικά και ισπανικά. Τους επόμενους μήνες, το εργαλείο ARC θα μεταφραστεί σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ.
Ο EUAA έχει οργανώσει συναντήσεις και εργαστήρια, έχει αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές και παρέχει επιχειρησιακή υποστήριξη και μέσα ανάπτυξης ικανοτήτων σε τρίτες χώρες για τη δημιουργία ευέλικτων συστημάτων υποδοχής, τα οποία επιτρέπουν την επέκταση ή τη συρρίκνωση ανάλογα με το μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης
Οι κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης στο πλαίσιο της υποδοχής (2018) προτείνουν ενέργειες τις οποίες θα πρέπει να πραγματοποιούν οι αρχές υποδοχής πριν, κατά τη διάρκεια και έπειτα από καταστάσεις μεγάλης εισροής. Χρησιμοποιούν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης, καθώς και στη συνεργασία με κρατικούς/μη κρατικούς φορείς που συμβάλλουν στην υποδοχή.
Κέντρα άφιξης
Κατά την παροχή υποστήριξης στην ΕΕ και στις συνδεδεμένες χώρες, ο EUAA προσεγγίζει την υποδοχή ως μια διαδικασία που περιλαμβάνει τον σχεδιασμό και τη διαχείριση των διαφόρων ροών εργασίας και διαδικασιών στις τρεις φάσεις υποδοχής, την άφιξη, την παραμονή και τη λήξη. Μια καλά σχεδιασμένη και διαχειριζόμενη διαδικασία υποδοχής αποτελεί εγγύηση για μια εύρυθμα λειτουργούσα εγκατάσταση υποδοχής όπου οι εισροές και οι εκροές, καθώς και η αλυσίδα ασύλου τυγχάνουν αποτελεσματικής διαχείρισης και παρέχονται στους αιτούντες υψηλής ποιότητας πρότυπα.
Για να υποστηρίξει την ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες στην εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης στη διαχείριση των κέντρων άφιξης, ο EUAA διεξάγει θεματικές συναντήσεις και προγράμματα ανταλλαγής απόψεων.
Ο EUAA πραγματοποίησε μια θεματική συνάντηση σχετικά με τον αντίκτυπο της μακροχρόνιας παραμονής στην υποδοχή (Οκτώβριος 2019, Μπρνο) για να εξετάσει τις τάσεις, τις προκλήσεις και τις πιθανές λύσεις που εντοπίστηκαν σε τοπικό επίπεδο (κέντρο υποδοχής) και σε εθνικό επίπεδο (αρχή υποδοχής). Τον Ιούνιο του 2021 οργάνωσε επίσης μια διαδικτυακή θεματική συνάντηση για τον σχεδιασμό και τη λειτουργία των κέντρων άφιξης.
Ο EUAA διοργάνωσε επιπλέον πρόγραμμα ανταλλαγής και επίσκεψη της ΕΕ και των συνδεδεμένων χωρών στη Νορβηγία με θέμα τη μακροχρόνια παραμονή σε εγκαταστάσεις υποδοχής (Σεπτέμβριος 2019). Η EASO διοργάνωσε επίσης ένα πρόγραμμα ανταλλαγής με επισκέψεις της ΕΕ και των συνδεδεμένων χωρών (Απρίλιος 2019) σε κέντρα άφιξης στη Σλοβακία και τις Κάτω Χώρες.
Πρόγραμμα ανταλλαγής κατά την άφιξη στο κέντρο, Σλοβακία (2019)
Φωτογραφίες: EUAA
Προένταξη
Οι εγκαταστάσεις υποδοχής, είτε είναι κέντρα άφιξης είτε φιλοξενίας, είναι το πρώτο σταθερό μέρος για τους αιτούντες από την αρχή της διαδρομής τους. Εκεί ξεκινούν τη διαδικασία πριν την ένταξή τους, μαθαίνουν για τη χώρα υποδοχής, μια νέα γλώσσα, νέες δεξιότητες και καλλιεργούν τους πρώτους κοινωνικούς δεσμούς τους στην κοινωνία υποδοχής. Η διαδικασία αυτή υποστηρίζεται ενεργά από τις αρχές υποδοχής, σε συνεργασία με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη που συμμετέχουν στις δραστηριότητες ένταξης. Σε αυτά περιλαμβάνονται εθελοντικές ομάδες, ΜΚΟ, τοπικές και περιφερειακές αρχές και οι εθνικές διοικήσεις.
Φωτογραφίες: DMEPhotography © iStock, 2019
Φωτογραφίες: fatcamera © iStock, 2021
Έργο για τους ασυνόδευτους ανήλικους στη Σάμο
Φωτογραφίες: EUAA
Παροχή πληροφοριών στην υποδοχή
Η παροχή πληροφοριών στους αιτούντες στο πλαίσιο της υποδοχής αποτελεί υποχρέωση των κρατών μελών σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφοι 1 και 2 της οδηγίας για τις συνθήκες υποδοχής (2013/33/ΕΕ). Η έγκαιρη, επαρκής και αξιόπιστη πληροφόρηση σχετικά με τα οφέλη και τις υποχρεώσεις που σχετίζονται με τις συνθήκες υποδοχής, καθώς και με οργανισμούς και ομάδες που παρέχουν νομική βοήθεια ή υποστήριξη, είναι σημαντική για τη διευκόλυνση των αιτούντων ώστε να προσαρμοστούν και να χρησιμοποιούν τις συνθήκες υποδοχής κατά τη διαδικασία ασύλου.
Παροχή πληροφοριών στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης Σάμου
Φωτογραφίες: EUAA
Ενημερωτική συνάντηση στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής Πουρνάρα (Κύπρος)
Φωτογραφίες: EUAA
Για να καταστεί δυνατή η συμμόρφωση με την οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής (αναδιατύπωση) και η εναρμόνιση των παρεχόμενων πληροφοριών σε όλη την ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες, ο EUAA αναπτύσσει μια πιλοτική εργαλειοθήκη για την παροχή πληροφοριών στους αιτούντες διεθνή προστασία στο πλαίσιο της υποδοχής. Το εργαλείο θα υποστηρίξει την ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες στην υλοποίηση δραστηριοτήτων παροχής πληροφοριών στις διάφορες φάσεις της υποδοχής. Θα διασφαλίζει ότι οι αιτούντες διεθνή προστασία, συμπεριλαμβανομένων των ευάλωτων ατόμων, έχουν παρόμοια πρόσβαση σε πληροφορίες, προσαρμοσμένες στις ανάγκες επικοινωνίας και πληροφόρησής τους, ανεξάρτητα από το κράτος μέλος στο οποίο έχουν υποβάλει αίτηση.
Κινούμενο σχέδιο για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των παιδιών στην υποδοχή
Κινούμενο σχέδιο σχετικά με τους κανόνες ασφαλείας για τα παιδιά
Αρθρωτή προσέγγιση για τη δημιουργία ενός κέντρου άφιξης: «υλισμικό»
Φωτογραφίες: EUAA, Κέντρο Πρώτης Υποδοχής Πουρνάρα, Κύπρος
Φωτογραφίες: Warchi © iStock, 2019
Ο EUAA αναπτύσσει μια εργαλειοθήκη για την αρθρωτή ικανότητα υποδοχής. Θα προσφέρει τυποποιημένα σχέδια για τις υποδομές υποδοχής και τεχνικές προδιαγραφές για την υποστήριξη των αρχών υποδοχής στον προγραμματισμό, τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη νέων εγκαταστάσεων με αξιοπρεπείς και ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης για τους αιτούντες.
Το εργαλείο θα αποτελείται από μονάδες που μπορούν να προσαρμοστούν ώστε να ταιριάζουν στις τοπικές συνθήκες (π.χ. διαμόρφωση εδάφους), τον σκοπό της εγκατάστασης υποδοχής (π.χ. κέντρο πρώτης υποδοχής / κέντρο άφιξης / κέντρο διέλευσης, υποδοχή δεύτερης γραμμής) και τη χωρητικότητα των εγκαταστάσεων υποδοχής (π.χ. υποδοχή μικρού, μεσαίου ή μεγάλου μεγέθους).
Η εργαλειοθήκη θα βοηθήσει τον EUAA ή την ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες να δημιουργήσουν μια νέα εγκατάσταση υποδοχής από το μηδέν ή να προσαρμόσουν ένα υπάρχον κέντρο υποδοχής στα πρότυπα υποδοχής και ασύλου της ΕΕ.
Αρθρωτή προσέγγιση για τη δημιουργία ενός κέντρου άφιξης: «λογισμικό»
Ο EUAA θα αναπτύξει μια εργαλειοθήκη για την αρθρωτή ικανότητα υποδοχής που θα προσφέρει τυποποιημένες ροές εργασίας και λειτουργίες υποδοχής για την υποστήριξη της δημιουργίας και διαχείρισης κέντρων υποδοχής και, κατά περίπτωση, κέντρων άφιξης.
Η εργαλειοθήκη θα παρέχει καθοδήγηση σχετικά με τον καθορισμό εσωτερικών και εξωτερικών διαδικασιών, όπως μεταξύ άλλων, τυπικές διαδικασίες λειτουργίας και ροές εργασίας που πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή για την καλή λειτουργία ενός κέντρου υποδοχής ή ενός κέντρου/ μιας ζώνης άφιξης.
Το εργαλείο θα βοηθήσει τον EUAA ή την ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για την ομαλή συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων. Θα συμβάλει επίσης στη δημιουργία ενός κοινού οράματος σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης ολόκληρης της αλυσίδας ασύλου και υποδοχής σε ένα κέντρο άφιξης.
(Αύγουστος, Σικελία, Οκτώβριος 2021)
Φωτογραφίες: EUAA
(Κύπρος, Οκτώβριος 2021)
Φωτογραφίες: EUAA