Ως αποκεντρωμένος οργανισμός της ΕΕ με δική του δομή διακυβέρνησης, ο EUAA ενεργεί βάσει των πολιτικών και του θεσμικού πλαισίου της ΕΕ. Διατηρεί στενή συνεργασία με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τους άλλους οργανισμούς της ΕΕ και ιδίως εκείνους που δραστηριοποιούνται στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων, καθώς επίσης με τα κράτη μέλη και τις συνδεδεμένες χώρες Σένγκεν.
Ο Οργανισμός έχει συνάψει αρκετές συμφωνίες συνεργασίας, συμφωνίες υπό μορφή ανταλλαγής επιστολών και σχέδια συνεργασίας κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ετών. Τα πλαίσια αυτά εξακολουθούν να ισχύουν και μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού με τον οποίο η EASO μετατράπηκε σε Οργανισμό της ΕΕ για το Άσυλο.
The EUAA is one of nine EU agencies working in the field of Justice and Home Affairs (JHA). These nine agencies work together on topics of common interest in the Justice and Home Affairs Agencies’ Network (JHAAN). This Network was established in 2010 to facilitate and increase inter-agency cooperation among the agencies in the JHA field, and to explore synergies in areas of common interest.
Together, the JHA agencies contribute to the implementation of EU’s objectives in the fields of migration, asylum and external border management, the fight against organised crime, drug trafficking and terrorism, gender equality and respect for fundamental rights. They also facilitate the functioning of relevant EU IT systems, contribute to EU activities on illicit drugs and drugs addiction and facilitate law-enforcement training.
The Network is constituted of the nine JHA Agencies (in alphabetical order):
- The EU Agency for Law Enforcement Training (CEPOL)
- The European Institute for Gender Equality (EIGE)
- The European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA)
- The European Union Agency for Asylum (EUAA)
- The EU Agency for the Operational Management of Large-Scale IT Systems in the Area of Freedom, Security and Justice (eu-LISA)
- The EU Agency for Criminal Justice Cooperation (Eurojust)
- The EU’s Law Enforcement Agency (Europol)
- The EU Agency for Fundamental Rights (FRA) and
- The European Border and Coast Guard Agency (Frontex)
EUAA Presidency of 2023
The presidency of the Network rotates on a yearly basis. This year, the EUAA holds the presidency of the JHAAN. In this role, the Agency has set the priorities for the Network for a year, and will organise thematic activities accordingly.
In 2023, during the EUAA Presidency of the JHAAN, the Network will focus on the following priorities:
- Digitalisation
- Implementation of the EU Green Deal in JHA Agencies
- Information provision in mixed migration situations
- Cybersecurity
- JHAAN communication and promotion
Additionally, in its presidency role, the EUAA will organise other Network meetings, such as the yearly Heads of JHA Agencies meeting, contact points meetings and working group meetings.
The work programme of the Justice and Home Affairs Agencies Network for 2023 can be accessed here.
Trio-presidency concept
As of 2022, based on the 10-year Assessment Report of the JHAAN adopted by the Heads of JHA Agencies in 2021, the Network implements a Trio Presidency coordination concept. With this concept, three consecutive presiding agencies work closely together by introducing overarching topics to be addressed during three consecutive years. The current Trio (CEPOL, EUAA and eu-LISA) agreed to continue keeping important topics affecting each JHA agency such as ‘digitalisation’ and its different dimensions, ‘business continuity’ and the ‘EU Green Deal implementation’ on the agenda of the Network.
Moreover, the Trio has also agreed to continue working on implementation of the recommendations from the JHAAN Assessment Report. These considerations are reflected in the work programme for 2023, which was endorsed at the Heads of JHA Agencies meeting on 29 November 2022 in Budapest. Continuing the tradition of inclusiveness and the practice of active involvement and ownership of all Network members, the EUAA Presidency relies on the expertise and active contribution of all Agencies, in particular concerning topics specific to the individual mandates of the Agencies.
Joint papers and statements of the JHAAN
Report on the survey on JHA Agencies’ environmental and greening activities
Final Report on the JHA Agencies’ Network Activities 2022
Joint Paper JHA Agencies - Contributing to the EU's solidarity with Ukraine
Final Report on the JHA Agencies’ Network Activities 2021
Environmental Crime - Actions taken by EU JUSTICE AND HOME AFFAIRS (JHA) AGENCIES
COVID-19 RESPONSE - Summary of main actions taken by EU Justice and Home Affairs (JHA) agencies
Ο EUAA έχει αναπτύξει πολύ δυναμική συνεργασία με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ειδικότερα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εκτός από την τακτική ανταλλαγή πληροφοριών, ο EUAA καλείται τακτικά να συνεισφέρει με την εμπειρογνωσία του σε συζητήσεις στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προκειμένου να στηριχθεί η τεκμηριωμένη χάραξη πολιτικής, κυρίως όσον αφορά το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο έργο του Οργανισμού και συμμετέχει στα διοικητικά του όργανα. Στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς της να εποπτεύει την εφαρμογή των Συνθηκών και της νομοθεσίας της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβλέπει το έργο των οργανισμών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του EUAA.
- Δύο εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμμετέχουν στο διοικητικό συμβούλιο του EUAA (μαζί με εκπροσώπους των κρατών μελών).
- Ο EUAA εμπίπτει στην αρμοδιότητα και στο χαρτοφυλάκιο της Γενικής Διεύθυνσης Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΓΔ HOME) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαίου Επιτρόπου αρμόδιου για τη Μετανάστευση, τις Εσωτερικές Υποθέσεις και την Ιθαγένεια. Ο EUAA συνεργάζεται επίσης με άλλες Γενικές Διευθύνσεις και φορείς εντός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως η ΓΔ NEAR, η ΓΔ JUST και η ΓΔ INTPA.
- Το προσωπικό του EUAA βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τις σχετικές Διευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να αξιοποιεί άμεσα τη συνδρομή και την εμπειρογνωσία του Οργανισμού όταν αναπτύσσει, εφαρμόζει και αξιολογεί πολιτικές και νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με το άσυλο, ενώ ο Οργανισμός μπορεί επίσης να διασφαλίζει ότι οι δραστηριότητές του παραμένουν εναρμονισμένες με τις γενικές στρατηγικές και πολιτικές της ΕΕ.
- Μεταξύ του Οργανισμού και της ΓΔ HOME ισχύει συμφωνία συνεργασίας από το 2018, για συνεργασία σε εξωτερικές δράσεις.
Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Ως ένας από τους συννομοθέτες της ΕΕ, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διαπραγματεύεται και εγκρίνει τη νομοθετική εντολή του EUAA, καθώς και τη νομοθεσία για τη θέσπιση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου (ΚΕΣΑ).
- Ο EUAA παρέχει στο Συμβούλιο συνδρομή και τεχνική εμπειρογνωσία σχετικά με το άσυλο προς υποστήριξη των συζητήσεων του Συμβουλίου τόσο σχετικά με τη νομοθεσία όσο και για τις πολιτικές.
- Ο EUAA καλείται συχνά να συμμετάσχει σε υπουργικές συνεδριάσεις του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, καθώς και στα προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου, όπως στις συνεδριάσεις της Στρατηγικής Επιτροπής για τη Μετανάστευση, τα Σύνορα και το Άσυλο (SCIFA), τις συνεδριάσεις των συμβούλων ΔΕΥ και τις συνεδριάσεις των ομάδων εργασίας. Ως κέντρο εμπειρογνωσίας όσον αφορά το άσυλο, ο EUAA συνεισφέρει σε πρακτικό και τεχνικό επίπεδο στην ενημέρωση σε νομοθετικές συζητήσεις, καθώς και σε συζητήσεις προσανατολισμού.
- Ο EUAA επίσης παρέχει υποστήριξη στην Προεδρία του Συμβουλίου, συνεισφέροντας στην προετοιμασία των συζητήσεων.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Ως ένας από τους συννομοθέτες της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από κοινού με το Συμβούλιο, διαπραγματεύεται και εκδίδει τη νομοθετική εντολή του EUAA, καθώς και τη νομοθεσία για την εδραίωση ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου (ΚΕΣΑ).
- Ο Οργανισμός συνεργάζεται κυρίως με την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE), καθώς και με την επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ηγείται σε θέματα μετανάστευσης και ασύλου. Στο πλαίσιο αυτό, ο EUAA καλείται συχνά να συμμετάσχει σε ακροάσεις και συνεδριάσεις της επιτροπής για να παράσχει επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες του Οργανισμού και να συνεισφέρει με την εμπειρογνωσία του σε νομοθετικές συζητήσεις και συζητήσεις προσανατολισμού όσον αφορά το άσυλο. Επίσης, ο EUAA συμμετέχει, κατόπιν πρόσκλησης, σε άλλα σχήματα συνεδριάσεων, όπως οι συνεδριάσεις του εισηγητή και των σκιωδών εισηγητών για ειδικούς φακέλους και οι συνεδριάσεις των ομάδων για θέματα σχετικά με το άσυλο. Ο EUAA διατηρεί στενές επαφές με τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πραγματοποιώντας τακτικές διμερείς συναντήσεις.
- Επιπλέον, ο EUAA συνεργάζεται με την Επιτροπή Προϋπολογισμών (BUDG) και την Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού (CONT) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στις συζητήσεις σχετικά με τον προϋπολογισμό του Οργανισμού και τη διαδικασία απαλλαγής ως προς την εκτέλεση του προϋπολογισμού, αντίστοιχα.
Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ)
Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης διαχειρίζεται τις διπλωματικές σχέσεις της ΕΕ με τρίτες χώρες και ασκεί την εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας της ΕΕ. Κατά συνέπεια, η συνεργασία του EUAA με την ΕΥΕΔ είναι ιδιαιτέρως σημαντική όσον αφορά τις δραστηριότητες με εξωτερική διάσταση στον τομέα του ασύλου και της μετανάστευσης. Στο πλαίσιο αυτό, ο Οργανισμός έχει συνάψει συμφωνία συνεργασίας με την ΕΥΕΔ από το 2021, για συνεργασία στις εξωτερικές δράσεις. Το προσωπικό του EUAA βρίσκεται σε τακτική επαφή με τις αντιπροσωπείες της ΕΕ σε τρίτες χώρες όπου ο Οργανισμός υποστηρίζει την ανάπτυξη ικανοτήτων. Ο Οργανισμός έχει συνάψει επίσης συμφωνίες συστέγασης με την ΕΥΕΔ, βάσει των οποίων συναφείς αντιπροσωπείες της ΕΕ φιλοξενούν το προσωπικό του Οργανισμού.
Η συνεργασία με άλλους οργανισμούς της ΕΕ συνιστά σημαντικό συμπληρωματικό στοιχείο του έργου και των δραστηριοτήτων του EUAA. Η διοργανική συνεργασία που βασίζεται στην ανταλλαγή πληροφοριών και ορθών πρακτικών, στην πραγματοποίηση αμοιβαίων διαβουλεύσεων και στην άσκηση συντονισμένων ή/και κοινών δραστηριοτήτων (κατά περίπτωση) σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος προσφέρει υψηλή προστιθέμενη αξία και συμβάλλει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας των δράσεων μας.
Καθώς αποτελεί έναν από τους αποκεντρωμένους οργανισμούς και ανήκει στην οικογένεια των οργανισμών του τομέα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων, ο EUAA συμμετέχει σε δύο δίκτυα που επιδιώκουν τη διοργανική συνεργασία: το Δίκτυο των Οργανισμών της ΕΕ (EUAN) και το δίκτυο των οργανισμών του τομέα δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων (ΔΟΔΕΥ). Και τα δύο δίκτυα έχουν συγκροτήσει υποομάδες και υποδίκτυα για να διευκολύνονται οι θεματικές συζητήσεις σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Και τα δύο δίκτυα διοργανώνουν ετήσιες συνεδριάσεις των επικεφαλής των οργανισμών κάθε έτος. Το 2021 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, που ασκούσε την προεδρία του EUAN, και ο Frontex, που ασκούσε την προεδρία του ΔΟΔΕΥ, έθεσαν τα ζητήματα της ψηφιακής μετάβασης και τα περιβαλλοντικά ζητήματα στο επίκεντρο των προγραμμάτων τους, σύμφωνα με τις γενικές προτεραιότητες της ΕΕ.
Δίκτυο των Οργανισμών της ΕΕ
Το EUAN συστάθηκε το 2012 και σήμερα απαρτίζεται από 48 αποκεντρωμένους οργανισμούς και κοινές επιχειρήσεις της ΕΕ και υποστηρίζεται από την Κοινή Υπηρεσία Υποστήριξης στις Βρυξέλλες. Τον Νοέμβριο του 2020 οι επικεφαλής των οργανισμών της ΕΕ ενέκριναν τη στρατηγική του EUAN για την περίοδο 2021-2027. Η νέα αυτή πολυετής στρατηγική στηρίζεται σε δύο κύριους πυλώνες βάσει των οποίων οι οργανισμοί και οι κοινές επιχειρήσεις της ΕΕ δεσμεύονται να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να καταβάλλουν αμοιβαίες προσπάθειες: «Το EUAN ως πρότυπο διοικητικής αριστείας» και «Το EUAN ως πολύτιμος θεσμικός εταίρος».
Δίκτυο οργανισμών του τομέα ΔΕΥ
Ο EUAA, ο CEPOL, το EIGE, το EMCDDA, ο eu-LISA, η Eurojust, η Ευρωπόλ, ο FRA και ο Frontex συνεργάζονται επίσης στο πλαίσιο του δικτύου οργανισμών του τομέα ΔΕΥ (ΔΟΔΕΥ), το οποίο συστάθηκε το 2010 με σκοπό την ενίσχυση της διοργανικής συνεργασίας και τη διερεύνηση της δυνατότητας συνεργειών σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος όπως η μετανάστευση, το άσυλο, η διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων, η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, η παράνομη διακίνηση ναρκωτικών, η τρομοκρατία και η ισότητα των φύλων. . Την προεδρία του δικτύου για το 2022 ασκεί ο CEPOL. Ο οργανισμός που ασκεί την προεδρία παρουσιάζει, στα τέλη κάθε έτους, τα αποτελέσματα της διοργανικής συνεργασίας στη Μόνιμη Επιτροπή Επιχειρησιακής Συνεργασίας για την Εσωτερική Ασφάλεια (COSI) του Συμβουλίου.
Επιπλέον, η διοργανική συνεργασία ενισχύεται και σε διμερές επίπεδο. Για την καλύτερη εναρμόνιση των κοινών έργων και τη συστηματική ανταλλαγή πληροφοριών, ο EUAA υλοποιεί συμφωνίες συνεργασίας με άλλους οργανισμούς:
- Συμφωνία συνεργασίας με τον Frontex
- Συμφωνία συνεργασίας με τον FRA
- Συμφωνία συνεργασίας με τον eu-LISA
Σε ορισμένες περιπτώσεις, συνάπτονται επίσης συμφωνίες για σχέδια συνεργασίας για πιο αναλυτική συνεργασία μεταξύ των οργανισμών, στο πλαίσιο της αντίστοιχης συμφωνίας συνεργασίας:
- Σχέδιο συνεργασίας EASO–Frontex: Την περίοδο 2019-2021 η συνεργασία με τον Frontex βασίστηκε σε ένα σχέδιο συνεργασίας που υπογράφηκε μεταξύ των δύο οργανισμών. Το σχέδιο αποσκοπεί στη διασφάλιση αποτελεσματικών συνεργειών όπου οι αντίστοιχες δραστηριότητες μας είναι στενά συνδεδεμένες και παρέχει λεπτομέρειες για τις κοινές εργασίες κατά την επιχειρησιακή συνεργασία, την πληροφόρηση και την ανάλυση, την ανάπτυξη ικανοτήτων και την οριζόντια συνεργασία. Για περαιτέρω διευκόλυνση της συνεργασίας με τον Frontex, ο EUAA έχει τοποθετήσει αξιωματικό-σύνδεσμο στον Frontex.
- Σχέδιο συνεργασίας EASO – eu-LISA: Η συνεργασία με τον eu-LISA υποστηρίζεται επίσης από σχέδιο συνεργασίας, που έχει υπογραφεί για την περίοδο 2020-2022 και καλύπτει τομείς συνεργασίας όπως τα σύνορα, η διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης, η ασφάλεια και η συνέχιση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, ο εσωτερικός έλεγχος, η κατάρτιση, η έρευνα και η ανάπτυξη, η διαχείριση των δεδομένων και των γνώσεων, η εξωτερική και εσωτερική επικοινωνία και η προστασία των δεδομένων.
Ο EUAA εργάζεται από κοινού με τα κράτη μέλη για τη βελτίωση της εφαρμογής του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου. Όλα τα κράτη μέλη εκπροσωπούνται στο διοικητικό συμβούλιο του EUAA και έχουν τη δυνατότητα να επεξεργαστούν τα πολυετή και τα ετήσια προγράμματα του Οργανισμού, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι δραστηριότητες του Οργανισμού ανταποκρίνονται στις ανάγκες των κρατών μελών. Η συμμετοχή των κρατών μελών είναι κρίσιμης σημασίας σε όλες τις δραστηριότητες του EUAA, είτε πρόκειται για κατάρτιση, είτε για ανάπτυξη εργαλείων, είτε για καθοδήγηση και συστάσειςκ.λπ. Ο EUAA παρέχει επίσης επιχειρησιακή και τεχνική συνδρομή στα κράτη μέλη.
Δεδομένης της φυσικής παρουσίας μελών του προσωπικού στα κράτη μέλη όπου ο EUAA παρέχει τεχνική και επιχειρησιακή συνδρομή, ο Οργανισμός επιδιώκει τη σύναψη συμφωνιών φιλοξενίας με τα εν λόγω κράτη μέλη. Στη Μάλτα ισχύει η συμφωνία για την έδρα που έχει συναφθεί με τις αρχές της Μάλτας. Οι ισχύουσες συμφωνίες φιλοξενίας είναι οι ακόλουθες:
Επίσης διατηρείται στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη τόσο σε στρατηγικό όσο και σε τεχνικό επίπεδο, με τακτικές διμερείς και πολυμερείς επαφές, κυρίως με τα Υπουργεία Εσωτερικών και τις υπηρεσίες τους και με τις μόνιμες αντιπροσωπείες στην ΕΕ που έχουν την έδρα τους στις Βρυξέλλες.
Ο Οργανισμός είναι επίσης ανοικτός στη συμμετοχή συνδεδεμένων χωρών Σένγκεν, βάσει των συμφωνιών που συνάπτουν με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συμφωνία με τη Νορβηγία άρχισε να ισχύει την 1η Ιουνίου 2014, με το Λιχτενστάιν την 1η Ιανουαρίου 2016 και με την Ελβετία την 1η Μαρτίου 2016 και παρέχεται και στις τρεις χώρες η δυνατότητα συμμετοχής στις δραστηριότητες του Οργανισμού. Έχουν επίσης ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Ισλανδία για αντίστοιχη συμφωνία, όμως αυτή δεν έχει ακόμη κυρωθεί.